Ο ζεόλιθος στην κτηνοτροφία χρησιμοποιείται σαν πρόσθετη ύλη στο σιτηρέσιο των ζώων και στο χώρο διαβίωσής τους. Ο ζεόλιθος περνώντας από το πεπτικό σύστημα, καθαρίζει τον οργανισμό των ζώων από τις τοξίνες, τα βαρέα μέταλλα και τις ελεύθερες ρίζες. Αυτό συμβάλει στην καλή υγεία τους αλλά και στην αύξηση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων όπως το κρέας, το γάλα και τα αυγά. Ο ζεόλιθος, στο χώρο διαβίωσης των ζώων, είναι ένας άριστος ρυθμιστής περιβάλλοντος, διαχειρίζοντας την υγρασία και απορροφώντας τις δυσάρεστες οσμές.

Ζεόλιθος στην τροφή των ζώων

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίο ο ζεόλιθος επιδρά στον ανθρώπινο οργανισμό, επιδρά και στον οργανισμό των ζώων. Κατά κύριο λόγο ο ζεόλιθος χρησιμοποιείται στην κτηνοτροφία σαν συμπλήρωμα διατροφής το οποίο καθαρίζει τον οργανισμό των ζώων από τις τοξίνες, τα βαρέα μέταλλα και τις ελεύθερες ρίζες. Αυτό συμβάλει στην καλή υγεία τους αλλά και στην αύξηση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων όπως το κρέας, το γάλα και τα αυγά. [1]

Σε μια μελέτη του 2016, αποδείχθηκε ότι η διαιτητική χορήγηση κλινοπτιλόλιθου, σε μορφή πούδρας, σε ποσοστό 200 γραμμαρίων ανά αγελάδα ημερησίως μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά τη συγκέντρωση της αφλατοξίνης AFM1 στο γάλα γαλακτοπαραγωγών αγελάδων. Ταυτόχρονα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προληπτικό μέτρο για τη βελτίωση των κινδύνων που συνδέονται με την παρουσία αφλατοξινών στο γάλα, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν δηλητηρίαση στον άνθρωπο. [2]

Πιστοποίηση

Η zeolife διαθέτει ζεόλιθο για κτηνοτροφία με πιστοποιητικό ποιότητας και έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Ένωση σαν πρόσθετη ύλη στην τροφή των ζώων.

Σε μελέτη με κοτόπουλα αποδείχτηκε ότι ο ζεόλιθος είναι ικανός να απορροφήσει την ωχρατοξίνη Α. [3]

Το 2012 διεξήχθη μία έρευνα σχετικά με τη διαιτητική συμπερίληψη ζεόλιθου εμποτισμένου με ουρία ως παράγοντα ουρίας βραδείας αποδέσμευσης (SRU) για να αποκαλυφθεί η επίδρασή του στα χαρακτηριστικά της μηρυκαστικής ζύμωσης σε αμνούς. Αποδείχθηκε ότι ο ζεόλιθος είναι ικανός στη μείωση της αμμωνίας στο μυρικασμό, του pH, του λόγου οξικού προς προπιονικό, του μεθανίου αλλά και στη διατήρηση της χαμηλής ουρίας του πλάσματος εντός του φυσιολογικού εύρους. [4]

Ζεόλιθος και οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την οδηγία 70/524/ΕΟΚ (Commission Regulation (EC) No 1810/2005) έχει εγκρίνει επίσημα τη χρήση κλινοπτιλόλιθου ιζηματογενούς προέλευσης ως συνδετική και αντισυσσωματική πρόσθετη ύλη στις ζωοτροφές των πτηνών, των βοοειδών, των χοίρων και του σολομού. [5]

Πίνακας επίδρασης φυσικού ζεόλιθου στην διατροφή των ζώων

ΕπίδρασηΠοσοστό Αύξησης
Αγελάδες – Αύξηση γαλακτοπαραγωγής17%
Πουλερικά – Αύξηση αζώτου στην κοπριά6%
Πουλερικά – Μείωση απώλειας αμμωνίας55%
Πουλερικά – Αύξηση βάρους και ωοτοκίας7%

Η χρήση του φυσικού ζεόλιθου στην κτηνοτροφία μπορεί να αποφέρει τα εξής αποτελέσματα:

  • Προφυλάσσει τα ζώα από τις εντερικές παθήσεις, καταπολεμώντας τις διάρροιες.
  • Mειώνει την κατανάλωση τροφής.
  • Mειώνει την φαρμακευτική αγωγή των ζώων.
  • Μειώνει τη θνησιμότητα των νέων ζώων και συμβάλει στην ανάπτυξή τους.
  • Δεσμεύει την αμμωνία που παράγεται κατά την πέψη της τροφής, ενώ ταυτόχρονα απελευθερώνει κάλλιο που ρυθμίζει την οξύτητα του στομάχου γεγονός που διευκολύνει την απορρόφηση μετάλλων και θρεπτικών στοιχείων.
  • Δεσμεύει και απομακρύνει μέσω της πεπτικής οδού τις τοξίνες και τις αλλεργιογόνες ουσίες των τροφών.
  • Βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα των ζώων.
  • Συμβάλλει στην αύξηση παραγωγή γάλακτος και στην ποιότητα του κρέατος. Στην γαλακτοπαραγωγή των αγελάδων έχει διαπιστωθεί αύξηση κατά 17%
  • Βοηθάει στον έλεγχο των οσμών, κυρίως αμμωνίας και υδρόθειου σε χώρους συντήρησης και αποθήκευσης τροφών κτηνοτροφικών μονάδων.
  • Ως μέσο βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των ζώων στους θαλάμους εκτροφής.
  • Στα πουλερικά παρατηρείται αύξηση της ωοτοκίας τους και 7% αύξηση του βάρους τους.
  • Σε εκτροφή κατσικιών σε ποσοστό 2,5% στο σιτηρέσιο τους είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους, γέννησης σε τρίδυμους και τετράδυμους τοκετούς και σημαντική αύξηση περιεκτικότητας λίπους στο γάλα τους.

Ο ζεόλιθος στο χώρο διαβίωσης των ζώων

Ταυτόχρονα με τη διατροφή, ο ζεόλιθος, χρησιμοποιείται και στο χώρο διαβίωσης των ζώων ως ένας άριστος ρυθμιστής περιβάλλοντος, διαχειρίζοντας την υγρασία και απορροφώντας τις δυσάρεστες οσμές.

Εργαστηριακές μελέτες επαλήθευσαν ότι η προσθήκη κλινοπτιλόλιθου σε μίγμα νωπής κοπριάς χοίρων και βοοειδών αντίστοιχα, προσφέρει ένα αποτελεσματικό μέσο παγίδευσης του αμμωνιακού αζώτου κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης και κατά συνέπεια τη μείωση των εκπομπών αμμωνίας. Δεδομένης της υψηλής προσρόφησης αμμωνίου και αμμωνίας απο το ζεόλιθο, ορισμένοι ερευνητές επικεντρώθηκαν στην μελέτες τους στην αξιολόγηση της επίδρασης της διαιτητικής χρήσης ζεόλιθων σε περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως η εναέρια αμμωνία, που αναγνωρίζεται ότι συμβάλλουν στην επίμονη υγεία προβλήματα υπό συνθήκες εντατικής εκτροφής. Αποδείχθηκε ότι η χρήση ζεόλιθου σε βασική δίαιτα των χοίρων τελικής εκτροφής σε περιεκτικότητα ποσοστό ενσωμάτωσης 5% είχε ευνοϊκό αποτέλεσμα απόσμησης και τη μείωση της συγκέντρωσης της εναέριας αμμωνίας κατά 28.5%. Επιπλέον, μελέτες σε αναπτυσσόμενους χοίρους διαπίστωσαν την αποτελεσματικότητα του ίδιου διατροφικού σχήματος στη μείωση του αζώτου και την εκπομπή αμμωνίας κατά 21% [1]

Σε μία ελληνική μελέτη του 2015 παρατηρήθηκε ότι χορήγηση κλινοπτιλόλιθου στο σιτηρέσιο αγελάδων θα μπορούσε να μετριάσει τις επιπτώσεις των νιτρικών αλάτων στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών και τη χρήση της γλυκόζης. Τα νιτρικά άλλατα προσλαμβάνονται από την παρατεταμένη κατανάλωση νερού με αυξημένα επίπεδα από αυτά. [6]

Στην ευρύτερη περιοχή των Πετρωτών Νέας Ορεστιάδας, όπου ο φυσικός ζεόλιθος βρίσκεται σε αφθονία, πολλοί στάβλοι αλλά και άλλα κτίρια έχουν ως οικοδομική ύλη τον ζεόλιθο. Λόγω της αντιμυκητιακής του ιδιότητας προστατεύει επίσης τους μαστούς των ζώων από ασθένειες, βελτιώνοντας την ποιότητα και αυξάνοντας τη ποσότητα του παραγόμενου γάλακτος. Λόγω της απορρόφησης της αμμωνίας και άλλων βλαβερών ουσιών, η άοσμη κοπριά στη συνέχεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα.

Στα κατοικίδια ζώα, καθώς και στα ενυδρεία, η ιδιότητα του ζεόλιθου να δεσμεύει την αμμωνία και τις οσμές, χρησιμοποιείται ως εναλλακτικό του συμβατικού χώματος για τις φυσικές τους ανάγκες.

Πρόσφατα νέα και δημοσιεύσεις για το ζεόλιθο στην κτηνοτροφία

Ζεόλιθος, τι είναι, τι κάνει και που χρησιμοποιείται;
Ζεόλιθος στη Γεωργία Ζεόλιθος στην Ανθρώπινη Υγεία Ζεόλιθος στην Κτηνοτροφία Ζεόλιθος στο Περιβάλλον Οικιακή χρήση του Ζεόλιθου

Ζεόλιθος, τι είναι, τι κάνει και που χρησιμοποιείται;

Ο ζεόλιθος, είναι ένα φυσικό, αδρανές, αργιλοπυριτικό πέτρωμα, το οποίο σε γενικές γραμμές, καθαρίζει και διαχειρίζεται το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται. Ο ζεόλιθος, έχει ένα…

Εναλλακτικές λύσεις στα αντιβιοτικά για τα εκτρεφόμενα ζώα - μελέτη
Ζεόλιθος στη Γεωργία Ζεόλιθος στην Ανθρώπινη Υγεία Ζεόλιθος στην Κτηνοτροφία

Εναλλακτικές λύσεις στα αντιβιοτικά για τα εκτρεφόμενα ζώα – μελέτη

Λόγω της πλήρους απαγόρευσης της χρήσης αντιβιοτικών στην ΕΕ, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις για τα αντιβιοτικά που χορηγούνται στην τροφή. Πρέπει να αναπτυχθούν νέες στρατηγικές και εμπορικά προϊόντα για τη βελτίωση της υγείας και της απόδοσης των ζώων, με βάση την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να συνοψίσει τις ευεργετικές επιδράσεις των χρησιμοποιούμενων επί του παρόντος εναλλακτικών λύσεων αντί των αντιβιοτικών στην τροφή, δηλαδή των προβιοτικών, των πρεβιοτικών, των οργανικών οξέων, των φυτογενετικών ενώσεων και των ζεόλιθων άμμου στην υγεία και τις επιδόσεις ανάπτυξης των αγροτικών ζώων (χοίρων, πουλερικών και μηρυκαστικών).

Διάλεξη του καθηγητή Νίκου Λυγερού για τη χρήση του ζεόλιθου στην κτηνοτροφία

Παραπομπές