Ο φυσικός κλινοπτιλόλιθος ζεόλιθος, έχει συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, για τον σημαντικό ρόλο του στην ανθρώπινη αποτοξίνωση. Αυτό συμβαίνει χάρη στις μοναδικές φυσικοχημικές ιδιοτήτές του, όπως τη μεγάλη επιφάνεια, το πορώδες και την ικανότητα ανταλλαγής ιόντων. Αυτά τα χαρακτηριστικά επιτρέπουν στον ζεόλιθο να προσροφά και να ανταλλάσσει επιλεκτικά μια σειρά ιόντων, συμπεριλαμβανομένων των βαρέων μετάλλων και άλλων τοξινών, μειώνοντας έτσι τη βιοδιαθεσιμότητά τους και διευκολύνοντας την απέκρισή τους από τον οργανισμό. Με αυτόν τον τρόπο ο ζεόλιθος βοηθάει σε πολλά επίπεδα τη διατήρηση της καλής υγείας του ανθρώπινου οργανισμού.
Ανταλλαγή ιόντων και αποτοξίνωση
Ο πρωταρχικός μηχανισμός με τον οποίο ο κλινοπτιλόλιθος βοηθά στην αποτοξίνωση είναι μέσω της ανταλλαγής ιόντων. Η κρυσταλλική δομή του κλινοπτιλόλιθου παρέχει υψηλή ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων (CEC), επιτρέποντάς του να ανταλλάσσει τα εγγενή κατιόντα του (όπως Na+, K+, Ca2+ και Mg2+) με τοξικά μεταλλικά ιόντα όπως Pb2+, Cd2+ και Hg2+ που υπάρχουν στο σώμα. Αυτή η διαδικασία ανταλλαγής ιόντων είναι επιλεκτική, δεσμεύει και ακινητοποιεί αποτελεσματικά τα βαρέα μέταλλα, μειώνοντας έτσι την απορρόφησή τους στο γαστρεντερικό σύστημα και ενισχύοντας την αποβολή τους μέσω των κοπράνων και των ούρων (1).
Προσρόφηση μεγάλων μορίων
Επιπλέον, ο κλινοπτιλόλιθος δρα μέσω της προσρόφησης, χρησιμοποιώντας την πορώδη δομή του για να παγιδεύει μεγαλύτερα οργανικά μόρια και διάφορες επιβλαβείς ουσίες, οι οποίες στη συνέχεια αποβάλλονται από τον οργανισμό μέσου του πεπτικού σωλήνα. Αυτή η ικανότητα της αποτοξίνωσης ευρέος φάσματος είναι ιδιαίτερα επωφελής για την παγίδευση μυκοτοξινών και άλλων περιβαλλοντικών ρύπων (2).
Οι αντιοξειδωτικές επιδράσεις του κλινοπτιλόλιθου υποστηρίζουν περαιτέρω τις αποτοξινωτικές του ιδιότητες. Μπορεί να απομακρύνει τις ελεύθερες ρίζες και να μειώσει το οξειδωτικό στρες στο σώμα, το οποίο συνδέεται με πολλές χρόνιες ασθένειες και τις βλαβερές συνέπειες διαφόρων τοξινών. Με τον περιορισµό της οξειδωτικής βλάβης, ο κλινοπτιλόλιθος ζεόλιθος, όχι µόνο βοηθά στην αποτοξίνωση αλλά και στηρίζει τη συνολική κυτταρική υγεία (3).
Αντιμετώπιση Leaky Gut Syndrome
Ο κλινοπτιλόλιθος ζεόλιθος διαδραματίζει επίσης κρίσιμο ρόλο και στη διατήρηση της γαστρεντερικής υγείας, προσροφώντας τοξίνες και άλλες επιβλαβείς ουσίες, γεγονός που συμβάλλει στη διατήρηση της ακεραιότητας του φραγμού του εντέρου (εσωτερική επιφάνεια). Αυτό είναι σημαντικό για την πρόληψη του «συνδρόμου διαρρέοντος εντέρου» (Leaky Gut Syndrome), μιας κατάστασης όπου η αυξημένη εντερική διαπερατότητα επιτρέπει την είσοδο τοξινών και παθογόνων μικροοργανισμών στην κυκλοφορία του αίματος. Προστατεύοντας την εσωτερική επιφάνεια του εντέρου, ο κλινοπτιλόλιθος μειώνει τις φλεγμονές και προάγει τη συνολική υγεία του πεπτικού συστήματος (4).
Ενύσχιση λειτουργίας μακροφάγων και φαγοκυτταρικών κυττάρων
Επιπλέον, οι ανοσοτροποποιητικές του επιδράσεις έχουν καταδειχθεί μέσω ερευνών και δείχνουν ότι ο κλινοπτιλόλιθος μπορεί να ενισχύσει τη λειτουργία των μακροφάγων και άλλων φαγοκυτταρικών κυττάρων που είναι απαραίτητα για την άμυνα του οργανισμού έναντι των παθογόνων και των ξένων ουσιών (5).
Ογκολογία και ζεόλιθος
Στον τομέα της ογκολογίας, ο κλινοπτιλόλιθος έχει αποδείξει ότι είναι πολλά υποσχόμενος ως υποστηρικτική θεραπεία στη θεραπεία του καρκίνου. Η ικανότητά του να δεσμεύει και να εξουδετερώνει τις τοξίνες μπορεί να είναι ιδιαίτερα επωφελής για τους ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, καθώς οι θεραπείες αυτές συχνά προκαλούν σημαντικό οξειδωτικό στρες και παράγουν τοξικά υποπροϊόντα. Με τη μείωση του τοξικού φορτίου και της οξειδωτικής βλάβης, ο κλινοπτιλόλιθος μπορεί να συμβάλει στην μείωση των παρενεργειών της χημειοθεραπείας, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και ενδεχομένως στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας του καρκίνου.
Ορισμένες μελέτες in vitro έχουν υποδείξει ότι ο κλινοπτιλόλιθος μπορεί να εμφανίζει άμεσες αντικαρκινικές ιδιότητες επάγοντας απόπτωση σε ορισμένες καρκινικές κυτταρικές σειρές, αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθούν αυτές οι επιδράσεις in vivo (6).
Μεταβολικό σύνδρομο, υπερχοληστερολαιμία, διαβήτης και ζεόλιθος
Τα πιθανά οφέλη του ζεόλιθου επεκτείνονται και στη θεραπεία μεταβολικών διαταραχών, όπως η υπερχοληστερολαιμία και ο διαβήτης. Προκαταρκτικές μελέτες υποδεικνύουν ότι ο κλινοπτιλόλιθος ζεόλιθος μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό των λιπιδίων και την ομοιόσταση της γλυκόζης, μέσω της διαμόρφωσης της δραστηριότητας ενζύμων που εμπλέκονται σε αυτές τις διαδικασίες. Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι η συμπληρωματική χορήγηση ζεόλιθου μπορεί να μειώσει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και να βελτιώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη, υποδεικνύοντας τη δυνατότητά του ως συμπληρωματικής θεραπείας στο μεταβολικό σύνδρομο (7).
Νευροπροστατευτικές επιδράσεις του ζεόλιθου
Επιπλέον, ο κλινοπτιλόλιθος ζεόλιθος έχει δείξει πιθανές νευροπροστατευτικές επιδράσεις. Οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος του Πάρκινσον, συνδέονται με τη συσσώρευση τοξικών μετάλλων και οξειδωτικού στρες στον εγκέφαλο. Δεσμεύοντας τα τοξικά μέταλλα και μειώνοντας την οξειδωτική βλάβη, ο κλινοπτιλόλιθος θα μπορούσε ενδεχομένως να διαδραματίσει ρόλο στην πρόληψη ή την επιβράδυνση της εξέλιξης αυτών των ασθενειών. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι ο κλινοπτιλόλιθος μπορεί να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να ασκήσει τα αποτοξινωτικά του αποτελέσματα εντός του κεντρικού νευρικού συστήματος, αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την πλήρη κατανόηση των μηχανισμών και της αποτελεσματικότητάς του σε αυτό το πλαίσιο (8).
Ασφάλεια στη χρήση του ζεόλιθου
Το προφίλ ασφάλειας του κλινοπτιλόλιθου είναι καλά τεκμηριωμένο, με πολυάριθμες μελέτες που αποδεικνύουν ότι είναι γενικά ασφαλής και καλά ανεκτός από τον ανθρώπινο οργανισμό όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα. Η φυσική του προέλευση και η μη τοξική του φύση τον καθιστούν μια σημαντική επιλογή για τα άτομα που αναζητούν φυσικές μεθόδους αποτοξίνωσης.
Ο κλινοπτιλόλιθος ζεόλιθος δεν απορροφάται στον οργανισμό από την κυκλοφορία του αίματος, αλλά λειτουργεί εντός του γαστρεντερικού σωλήνα, μειώνοντας τον κίνδυνο συστηματικών παρενεργειών (4).
Μυκοτοξίνες και ζεόλιθος
Στην κτηνιατρική, ο κλινοπτιλόλιθος χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της υγείας και της παραγωγικότητας των ζώων. Συνήθως προστίθεται στις ζωοτροφές για να μειώσει την απορρόφηση μυκοτοξινών και βαρέων μετάλλων, προστατεύοντας έτσι τα ζώα από ασθένειες που σχετίζονται με τοξίνες. Η εφαρμογή αυτή όχι μόνο βελτιώνει την υγεία και την ευημερία των ζώων, αλλά και βελτιώνει την ποιότητα και την ασφάλεια των ζωικών προϊόντων για ανθρώπινη κατανάλωση (2).
Αποτοξίνωση από το μολυσμένο περιβάλλον
Η περιβαλλοντική αποτοξίνωση είναι μια άλλη κρίσιμη εφαρμογή του κλινοπτιλόλιθου ζεόλιθου. Σε περιοχές με υψηλά επίπεδα περιβαλλοντικής ρύπανσης, ο κλινοπτιλόλιθος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον καθαρισμό του μολυσμένου εδάφους και νερού. Η ικανότητά του να προσροφά βαρέα μέταλλα και άλλους ρύπους τον καθιστά αποτελεσματικό εργαλείο για την περιβαλλοντική αποκατάσταση, συμβάλλοντας στη μείωση της έκθεσης του ανθρώπου σε περιβαλλοντικές τοξίνες (6).
Συμπερασματικά, η πολύπλευρη προσέγγιση του ζεόλιθου στην αποτοξίνωση τον τοποθετεί σαν ένα πολύτιμο εργαλείο για τη διατήρηση της ανθρώπινης υγείας. Η ικανότητά του να δεσμεύει ένα ευρύ φάσμα τοξινών, να υποστηρίζει την υγεία του γαστρεντερικού και του ανοσοποιητικού συστήματος, να διαχειρίζεται μεταβολικές διαταραχές, να ενισχύει τη θεραπεία του καρκίνου, να προστατεύει τη νεφρική και νευρική λειτουργία και να μετριάζει την περιβαλλοντική ρύπανση ενισχύει την αποτελεσματικότητα του σε ένα μεγάλο φάσμα εφαρμογών. Η συνεχιζόμενη έρευνα και οι κλινικές δοκιμές θα αποσαφηνίσουν περαιτέρω το πλήρες δυναμικό του ζεόλιθου στην προαγωγή της υγείας και της ευεξίας του ανθρώπου.
Παραπομπές
- Ames, B. N., & Gold, L. S. (1990). The causes and prevention of cancer: The role of environment. *Environmental Health Perspectives, 86*, 233-238.
- Mumpton, F. A. (1999). La roca magica: Uses of natural zeolites in agriculture and industry. *Proceedings of the National Academy of Sciences, 96*(7), 3463-3470.
- Pavelic, K., & Hadzija, M. (2003). Medical applications of zeolites. *Journal of Molecular Medicine, 81*(9), 667-679.
- Ivkovic, S., Deutsch, U., & Schwarz, B. (2004). Dietary supplementation with the tribomechanically activated zeolite clinoptilolite in immunodeficiency: Effects on the immune system. *Advances in Therapy, 21*(2), 135-147.
- Lamprecht, M., Bogner, S., Steinbauer, K., Schuetz, B., Greilberger, J. F., Leber, B., … & Schippinger, G. (2015). Effects of zeolite supplementation on parameters of intestinal barrier integrity, inflammation, redox biology, and performance in aerobically trained subjects. *Journal of the International Society of Sports Nutrition, 12*(1), 40.
- Pavelić, K., Hadžija, M., Bedrica, L., Pavelić, J., Šutalo, S., & Pivac, B. (2001). Natural zeolite clinoptilolite: New adjuvant in anticancer therapy. *Journal of Molecular Medicine, 78*(12), 708-720.
- Rehakova, M., Cuvan, A., Dzivak, M., & Jablonsky, M. (2004). Zeolites and their applications in agriculture. *Chemick Technolog, 4*(2), 47-59.
- Katsoulos, P. D., Panousis, N., Roubies, N., & Karatzias, H. (2005). Effects of long term feeding dairy cows on a diet supplemented with clinoptilolite on certain haematological parameters. *Veterinary Record, 156*(15), 534-537.
